وبلاگ علوم قرآن و حدیث

به نام خدا. در این وبلاگ دروس، کتب، مقالات و صوت مربوط به رشته علوم قرآن و حدیث قرار می گیرد. آدرس کانال تلگرام: 🆔 @quranied

وبلاگ علوم قرآن و حدیث

به نام خدا. در این وبلاگ دروس، کتب، مقالات و صوت مربوط به رشته علوم قرآن و حدیث قرار می گیرد. آدرس کانال تلگرام: 🆔 @quranied

وبلاگ علوم قرآن و حدیث
نویسندگان

۵ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «مقاله قرآنی» ثبت شده است

۰۱
ارديبهشت

حروف مقطعه‏


💠 در آغاز 29 سوره از قرآن حروفى دیده مى‏شود که با تقطیع و با اسم هر حرف خوانده مى‏شوند.

💎 این حروف از نظر تعداد حروف پنج دسته‏اند.

1⃣ دسته اول تنها یک حرف دارند. مثال: «ص» در سوره صاد، «ق» در سوره قاف‏ و «ن» در سوره قلم

2⃣ دسته دوم دو حرف دارند.مثال: «حم»، «طه» و «یس»

3⃣ دسته سوم سه حرف دارند. مثال: «الم»، «الر»، «طسم»

4⃣ دسته چهارم چهار حرف دارند.مثال: «المص»، «المر»

5⃣ دسته پنجم پنج حرف دارند.مثال: «کهیعص»، «حمعسق»

♦️ ذکر چند نکته پیرامون حروف مقطعه‏

🔅  این حروف در پنج بنا یعنى یک حرفى، دو حرفى، سه حرفى، چهار حرفى، پنج حرفى مى‏باشند و تمام کلمات عرب ازاین پنج حالت خارج نیست.

🔅  این حروف با حذف مکررات، چهارده حرف مى‏شوند و عبارتند از «ا. ح. ر.س. ص. ط. ع. ق. ک. ل. م. ن. ه. ى»

و این چهارده حرف دقیقانصف حروف الفباى عربى است.

🔅 تقریبا نصف حروف مهموسه، مجهوره، مشدده، رخوه، مطبقه، مفتحه، مستعلیه، مستفله، مصمته در حروف مقطعه دیده مى‏شوند.

🔅 در 24 مورد از 29 موردى که حروف مقطعه بر سوره‏هاى قرآن وارد شده بعد از این حرف، اشاره به عظمت قرآن شده است مانند سوره بقره، هود، نمل، لقمان و اعراف.

🔅 26 سوره از سوره‏هایى که با حروف مقطعه شروع مى‏شوند مکى هستند و اولین آنها سوره قلم و آخرین آنها سوره عنکبوت بنابر ترتیب نزول است و تنها سه سوره از سوره هایى که حروف مقطعه دارند مدنى مى‏باشند و آنها به ترتیب نزول عبارتند از بقره، آل عمران، رعد. 


💠 حروف مقطعه نزد مفسرین‏

آراء و نظریات مفسران درباره حروف مقطعه در تفاسیر مختلف شیعه و اهل سنت بالغ بر بیست نظریه است. ما برخى از آنها را بصورت مختصر بیان مى‏کنیم.

✅ 1- این حروف از متشابهات قرآن است و علم آن بر هیچکس آشکار نیست.

✅ 2- هر حرفى از حروف مقطعه اشاره به اسمى از اسماء خداوند دارد مثلا کهیعص اشاره است به کریم، هادى، حکیم، علیم، صادق.

✅ 3- هرکدام از فواتح سور معناى جمله‏اى است مانند الر به معناى «انا الله ارى» (من خدایى هستم که مى‏بینم) مى‏باشد.

✅ 4-ترکیب هر بخش از حروف، اشاره به اسماء الهى مى نماید. مانند: الر، حم، ن، اشاره به اسم رحمن مى نماید.

✅ 5- فواتح سور، اسم سوره‏ها است مثلا اسم سوره بقره، «الم» است.

✅ 6- آغاز سوره ها، اسماء مختلفى براى قرآن مى باشند؛ یعنى یکى از اسماء قرآن مثلاً  الم است.

✅ 7- فواتح سوره‏ها، اسماء مختلفى براى قرآن مى‏باشند، یعنى یکى از اسماء قرآن مثلا: «الم» است.

✅ 8- آغاز سورهها، سوگندهاى آغاز سوره مىباشد که خداوند به آنها سوگند یاد کرده است.

✅ 9- کلمات فواتح سور، اسم اعظم خداوند مى‏باشند، و مى‏توان از چینش آنها به نحوى اسم اعظم خداوند را بدست آورد.

✅ 10- فواتح سور، سوگندهاى آغاز سوره مى‏باشند که خداوند بدآنها قسم یاد فرموده است.

✅ 11- این حروف به حساب ابجد اشاره به مدت بقاى امت اسلامى است.

✅ 12- هر حرفى اشاره به مدت و زمان مشخصى دارد و طبق محاسبات ابجد، طول زندگى و سرآمد عمر قومى را  مشخص مىسازد. مثلاً الم یعنى  81، المص یعنى  161، الر یعنى  931، المر یعنى  981.

✅ 13- هر حرفى از حروف مقطعه آغاز یکى از اسماء خداوند است مثلا «الم» اشاره به حرف اول در سه اسم: «الله، لطیف، محسن» مى‏باشد.

✅ 14- هر حرفى اشاره به مدت زمان مشخصى دارد و بر طبق محاسبات ابجد آجال و اعمار قومى را مشخص مى‏سازد.

✅15- تمام حروف مقطعه بجز سه مورد بر سور مکى آمده است و به معناى‏ هشدار باش و بیدار باش به کفار و مشرکین مى‏باشد تا هنگام قرائت سوره ساکت شوند و حروف مقطعه تنها در ابتداى سه سوره مدنى (بقره، آل عمران و رعد) دیده مى‏شود و آن بخاطر وجود آیاتى در آنها پیرامون اهل کتاب است.

✅ 16- حروف مقطعه، مجرد اسماء اصوات هستند و معناى مشخص ندارند.

✅ 17- حروف مقطعه، اشاره به این مطلب است که قرآنى که شما از آوردن آن عاجزید از حروف معمولى بوجود آمده است.

✅ 18- هر سوره‏اى که حروف مقطعه دارد نشان مى‏دهد که از آن حروف در آن سوره بیشتر از سایر سوره‏ها استفاده شده است. (امروزه این منظور رد شده است.)

✅ 19-حروف مقطعه براى جلب توجه پیامبر آمده است. جبرئیل با ابلاغ این حروف، ذهن پیامبر را از مشغولیات دیگر باز مى داشت و متمرکز وحى مى نمود.

✅ 20- حروف مقطعه رموزى بین خداوند و پیامبر مى‏باشند و هیچکس را یاراى فهم آنها نیست چه اگر فهم آنها امکان مى‏داشت به صورت رمز بیان نمى‏گشت.

در میان تفاسیر مختلفى که براى حروف مقطعه ذکر شده است، آخرین تفسیر ذکر شده وجیه‏تر به نظر مى‏رسد. 

  • مرتضی رحیمی
۰۱
ارديبهشت

تدوین و جمع قرآن‏


واژه جمع قرآن دو کاربرد دارد؛ 1⃣ یکى به معناى جمع در اذهان و سینه‏ ها که همان حفظ قرآن مى ‏باشد،2⃣ دیگرى به معناى تدوین و نگاشتن قرآن است. ❌ جمع به معناى اول مورد نظر نیست. ✅ غرض در این بخش این است که تألیف قرآن به صورت کتاب مدون در چه زمانى صورت گرفته است. جمع به این معنا از موضوعات علوم قرآنى است که بسیارى تحت عنوان «تاریخ قرآن» نوشتار مستقل در پیرامون آن نگاشته‏ اند. *همچون پژوهشی در نظم قرآن نوشته عبدالهادی فقهی زاده.

♦️ بطور کلی سه دیدگاه در مورد جمع قرآن وجود دارد:

🔅 1. قائلان به جمع کامل قرآن در زمان پیامبر اکرم-صلی الله علیه وآله-➖ قائلان: آیت الله خویی، سید مرتضی (علم الهدی)، محمد باقر حجتی، جان بُرتُن

🔅 2. قائلان به جمع بخشی از قرآن در زمان پیامبر اکرم-صلی الله علیه وآله- ➖ قائلان: علامه معرفت، ریچارد بل، بروکلمان

🔅 3. قائلان به عدم جمع قرآن در زمان حیات رسول اکرم-صلی الله علیه وآله- ➖قائلان: اکثر علمای اهل سنت همچون صبحی صالح 

  • مرتضی رحیمی
۲۲
دی

آیت ا... جوادی آملی

تأملی در ماجرای شرور عالم

جان لسلی مکی[1] (1917-1981) فیلسوف استرالیایی بود که به اخلاق و فلسفه‌ دین می‌اندیشید. وی را یک شک‌گرای اخلاقی نامیده‌اند. وی بر این باور بود که هیچ ارزش عینی وجود ندارد. به اعتقاد او، اخلاقیات و اموری از این دست همگی باید اختراع شوند به جای آنکه کشف گردند. وی با رویکرد شک‌گرایانه‌ای که داشت، به مسأله شرّ نیز توجه کرده بود. به باور او، وجود شرّ در عالم نمی‌تواند با وجود آفریننده‌ای حکیم و توانا منطبق باشد. وی از همین روی بود که بر دین‌داران خُرده وارد می‌کرد.

شر از دیدگاه مکی

جی.ال. مکی یکی از عمده‌ترین تأملات خود را به مسأله‌ شرّ معطوف داشت.

  • مرتضی رحیمی
۲۹
آبان

جمع قرآن در زمان زندگانی حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله)


عبدالهادی فقهی زاده

در آغاز، یادآوری این نکته ضروری است که در این نوشتار، سخن از جمع‌آوری قرآن و چگونگی سازمان یافتن آیات و سور از آنجاست که بدون توجه به این مباحث، اساساً مسالة تناسب آیات و سور را نمی‌توان بدرستی مورد بررسی قرار داد. سخن درباره تناسب آیه‌ها وقتی وجه درستی دارد که ترتیب آنها را در ساختمان سوره‌ها به اشاره وحی متکی بدانیم و آن را از سوی پیامبر (ص) معرفی کنیم. همچنین وجود تناسب میان سوره‌ها آنجا قابلیت پژوهش می‌یابد که معتقد باشیم در کار تنظیم آنها دستی از وحی دخیل بوده است. به هر تقدیر ، گفتگو در این باره مستقیماً به نتایجی بر می‌گردد که از مبحث گردآوری قرآن و کیفیت تنظیم آن عاید شود. 

  • مرتضی رحیمی
۲۵
شهریور

ترجمه قرآن به فارسی (3)


محمد خامه گر

سوره مائده از قران کوفی ( قرن 5 هـ.ق)

این ترجمه از نسخه های خطی کتابخانه آستان قدس رضوی و متعلق به قرن پنجم هجری است که در 286 صفحه به خط کوفی با ترجمه زیر نویس فارسی ثبت شده است .آن مقدار از این ترجم? کهن که به جای مانده است از آیه 128 سوره نساء تا آیه 84 سوره اعراف است . سوره مائده از این اثر به همت دکتر احمد علی رجائی در سال 1350 با عنوان "سوره مائده از قران کوفی کهن با ترجمه استوار پارسی" به طبع رسیده است. در این نسخه ترجمه کلمات قرانی در زیر هر کلمه به پارسی آمده است و هرجا نیاز به توضیح بوده توضیح را غالبا زیر ترجمه قرار داده است تا ترجمه تحت اللفظی کاملاٌ لغت به لغت محفوظ بماند.[1] در این ترجمه بیشتر از 

  • مرتضی رحیمی