بررسی رویکرد وحی‌پژوهانه مالک بن‌نبی و آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی

مقدمه

توجه به ماهیت قرآن و زمینه‌های اثبات وحیانی بودن آن، همواره مورد توجه دانشمندان دینی مسلمان که در زمینه قرآن تأمل نموده‌اند بوده است. بررسی اجمالی دیدگاه دو تن از دانشمندان جهان اسلام یعنی مالک بن‌نبی و آیت‌الله العظمی جوادی آملی درباره این کتاب آسمانی راهگشای خوبی برای این بحث است. کتاب اصلی مالک بن‌نبی در این باب «پدیده قرآنی»[1] است که در نیمه دوم قرن بیستم برای اولین بار به زبان فرانسه منتشر شد. این کتاب بعدها توسط عبدالصبور بن شاهین به عربی ترجمه گشت و در این مقاله متن عربی کتاب مذکور، استفاده شده است.[2]

نگاهی تطبیقی به رویکرد گلدزیهر و آیت‌ الله‌ العظمی جوادی آملی به ماهیت قرآن

مقدمه

مسأله وحی یکی از مسائل کلیدی در فهم ماهیت دین اسلام است. از این رو بیشتر دانشمندانی که به اسلام پرداخته‌اند ناگزیر از توجه به این موضوع هستند. در این میان رویکردهای مختلفی برای تبیین وحی به کار گرفته شده است. برخی از دانشمندان صرفا به تاریخ تکیه می‌کنند و به دنبال ارائه فهمی بشری و مادی از این موضوع هستند. اما برخی دیگر با تکیه بر مفاهیمی که در درون خود دین بر آنها تأکید شده است، تلاش می‌کنند تا واقعیت وحی را پدیدار کنند. آنچه در ادامه می‌آید مقایسه‌ای است بین دیدگاه مفسّر و فقیه بزرگ شیعه؛ آیت‌الله العظمی جوادی آملی و اسلام‌شناس سرشناس غربی؛ ایگناس گلدزیهر.

تفاوت دو انگاره جی. ال. مکی و آیت‌ الله‌ العظمی جوادی آملی در مسأله شر

تأملی در ماجرای شرور عالم

جان لسلی مکی[1] (1917-1981) فیلسوف استرالیایی بود که به اخلاق و فلسفه‌ دین می‌اندیشید. وی را یک شک‌گرای اخلاقی نامیده‌اند. وی بر این باور بود که هیچ ارزش عینی وجود ندارد. به اعتقاد او، اخلاقیات و اموری از این دست همگی باید اختراع شوند به جای آنکه کشف گردند. وی با رویکرد شک‌گرایانه‌ای که داشت، به مسأله شرّ نیز توجه کرده بود. به باور او، وجود شرّ در عالم نمی‌تواند با وجود آفریننده‌ای حکیم و توانا منطبق باشد. وی از همین روی بود که بر دین‌داران خُرده وارد می‌کرد.

شر از دیدگاه مکی

جی.ال. مکی یکی از عمده‌ترین تأملات خود را به مسأله‌ شرّ معطوف داشت.

مقایسه دیدگاه‌ های دکتر عبدالکریم سروش و آیت‎الله جوادی آملی درباره چیستی وحی

آیت‎الله جوادی آملی با استناد به پاره‌ای از آیات قرآنی، هر گونه مداخله‌ پیامبر را در امر وحی، ناروا می‌داند و تهدیدات قرآنی را در این خصوص یادآور می‌شود.

 پدیده‌ وحی یکی از رازآمیزترین مقولات دینی است. در راه شناخت آن بسیاری سخن گفته‌اند. دکتر عبدالکریم سروش اما در تحلیلی بر این امرِ راز آلود در سال 1392 آن را با خواب و رؤیا برابر دانسته است. سروش اخیراً نیز در مناظره‌ای[1] زوایای بیشتری از ایده‌ خود را تبیین کرده است.

دانلود کتاب المستشرقون وشبهاتهم حول القرآن _ محمد باقر حکیم

المستشرقون وشبهاتهم حول القرآن _ محمد باقر حکیم

(المستشرقون وشبهاتهم حول القرآن - السید محمد باقر الحکیم) (2.33 MB) دریافت

دانلود کتاب قصص قرآنی آیت الله جعفر سبحانی

قصص قرآنی آیت الله جعفر سبحانی

• (القصص القرآنیة، دراسة ومعطیات وأهداف - ج1 - الشیخ جعفر السبحانی) (10.9 MB) دریافت
• (القصص القرآنیة، دراسة ومعطیات وأهداف - ج2 - الشیخ جعفر السبحانی) (14.85 MB) دریافت

دانلود کتاب حقائق التأویل فی متشابه التنزیل سید رضی

حقائق التأویل فی متشابه التنزیل سید رضی

(حقائق التأویل فی متشابه التنزیل - السید الشریف الرضی) (20.93 MB) دریافت

دانلود کتاب المناهج التفسیریة عند الشیعة والسنة-محمد علی اسدی نسب

المناهج التفسیریة عند الشیعة والسنة محمد علی اسدی نسب (عربی)

(المناهج التفسیریة عند الشیعة والسنة - محمد علی أسدی نسب) (9.5 MB) دریافت

آموزش علم رجال توسط حضرت آیت الله اشکوری

فایل صوتی تدریس علم رجال حضرت آیت الله اشکوری (مد ظله العالی)

جلسه 1	9.07.wma
جلسه 2	11.7.wma
جلسه 3	11.1.wma
جلسه 4	10.2.wma
جلسه 5	10.7.wma
جلسه 6	13.0.wma
جلسه 7	10.1.wma
جلسه 8	5.05.wma
جلسه 9	12.4.wma
جلسه 10	9.00.wma

بررسى روایات جمع قرآن‏ در زمان عثمان (ترجمه بخشی از کتاب تاریخ قرآن نلدکه)

بررسى روایات جمع قرآن‏ در زمان عثمان (ترجمة بخشی از کتاب تاریخ قرآن نلدکه)

تألیف: تئودور نُلدکه‏، فریدریش شوالی

ترجمه: مرتضى کریمى ‏نیا

 

چکیده:

مقاله حاضر ترجمه بخشی از جلد دوم کتاب تاریخ قرآن (اثر مشترک تئودور نولدکه و فریدریش شوالی) است که به موضوع روایت جمع دوم قرآن معروف به توحید مصاحف در عصر عثمان می‌پردازد. نویسنده که در بخش دیگری از نوشتة خود روایات جمع و تدوین نخست در زمان ابوبکر را بررسی کرده و آنها را از نظر تاریخی نپذیرفته است، در اینجا نیز به نقل و نقد روایت متداول و نیز اشاره به روایات غیرمشهور در باب جمع عثمان می‌پردازد و جزئیات بسیاری از این روایات را با هم مقایسه می‌کند. در قسمت پایانی، مؤلف به بررسی ترتیب سوره‌ها در مصحف عثمانی و مقایسه رابطه طول سوره با جایگاه کنونی آن در قرآن می‌پردازد.

البته مترجم در مقدمه به بررسی دیدگاه نلدکه پرداخته و دیدگاه های مخالف او نیز اشاره کرده است.

واژگان کلیدی: جمع قرآن، عثمان، توحید مصاحف، ترتیب سوره‌ها