وبلاگ علوم قرآن و حدیث

به نام خدا. در این وبلاگ دروس، کتب، مقالات و صوت مربوط به رشته علوم قرآن و حدیث قرار می گیرد. آدرس کانال تلگرام: 🆔 @quranied

وبلاگ علوم قرآن و حدیث

به نام خدا. در این وبلاگ دروس، کتب، مقالات و صوت مربوط به رشته علوم قرآن و حدیث قرار می گیرد. آدرس کانال تلگرام: 🆔 @quranied

وبلاگ علوم قرآن و حدیث
نویسندگان

۸۵ مطلب با موضوع «مباحث علوم قرآنی» ثبت شده است

۱۲
مهر

التیسیر فی قرائات السبع تالیف ابو عمرو عثمان بن سعید الدانی



برای دانلود کلیک بفرمایید.


توضیحات:

« التیسیر فی القرائات السبع» نوشته ابو عمرو عثمان بن سعید الدانی و به زبان عربى است. وى در سال 371 قمرى در« دانیة» چشم به جهان گشود. پس از سفرهایى چند به شهرهاى گوناگون چون قیروان، مصر، اندلس و...

 سرانجام در سال 417 قمرى به دانیه بازگشت و تا سال 444 هجرى قمرى، سال وفاتش، در آنجا اقامت گزید. ابو عمرو از ائمه علم قرائت قرآن و طرق و روایات و تفسیر و معانى و اعراب قرآن کریم بود و در زمان خود وى و بعد از او برایش نظیرى نمى‏توان یافت. وى قرائت را از ابو القاسم خلف بن ابراهیم بن خاقان مصرى خاقانى متوفاى 402 هجرى قمرى، ابو القاسم عبد العزیز بن جعفر ابن خواستى الفارسى ثم البغدادى متوفاى 412 هجرى قمرى، ابو الفتح فارس بن احمد بن موسى الحمصى متوفاى 401 هجرى قمرى و... فراگرفت. همچنین فرش الحروف را از کسانى چون احمد بن محمد بن عمر بن محمد بن محفوظ المصرى الجیزى، متوفاى 399 هجرى قمرى، محمد بن عبد الواحد البغدادى و غیره روایت مى‏کند. قرّاء زیادى چون ابو داود سلیمان بن نجاح أموى، متوفاى 496 هجرى قمرى؛ ابو عبد اللّه محمد بن ابراهیم بن الیاس اللخمى، معروف به ابن شعیب و غیره علم قرائت را از محضر وى فراگرفتند. برخى آثار علمى ابو عمرو الدانى عبارتند از: جامع البیان فی القرائات السبع، ایجاز البیان فی قرائة ورش، المقنع فی معرفة رسم مصاحف الامصار و همچنین« التیسیر فی القرائات السبع» که کتاب حاضر است. حقیقتا این کتاب از صحیح‏ترین آثار نگاشته در علم قرائات و ضبط آن به شمار مى‏رود. کتاب حاضر به دو قسمت تقسیم مى‏شود: در بخش اول کتاب به یادکرد نام قراء سبعه، راویان، أنساب، زادگاه، کنیه‏ها و تاریخ وفات آنها، ذکر سندى که منتهى به قرائت هریک از این قرّاء مى‏شود و نیز اختلاف دیدگاه‏هاى هریک قرّاء پرداخته شده است. در بخش دوم به« فرش الحروف» و اختلاف قراء در این زمینه پرداخته شده و« فرش الحروف» سور قرآن از سوره بقره تا آخر قرآن مورد بررسى قرار گرفته است.

ساختار کتاب‏

 کتاب مشتمل بر مقدمه‏اى از ناشر، که در آن به معرفى نویسنده، آثار و معرفى نسخ خطى این اثر پرداخته شده، مقدمه‏اى از مؤلف و دو بخش اصلى مى‏باشد. بخش اول به بررسى اختلاف مذاهب قراء پرداخته و ابو ابى نظیر: باب ذکر اسماء القرّاء و الناقلین عنهم و...، باب ذکر الرجال، باب ذکر الإسناد الذى...، باب ذکر الاستعاذه، باب ذکر التسمیة، باب سورة البقرة، باب ذکر هاء الکنایة و غیره را دربرمى‏گیرد. بخش دوم به« فرش الحروف» سور پرداخته و« باب التکبیر» را نیز دربرمى‏گیرد. در پایان هم فهرست مطالب کتاب آمده است.

نسخه‏ شناسى‏

 کتاب نوشته ابو عمرو عثمان بن سعید الدانى است. این نسخه توسط أوتویرتزل تصحیح شده و در قطع وزیرى با جلد گالینگور در 190 صفحه براى بار دوم در سال 1426 ه- 2005 م از سوى« دار الکتب العلمیة» بیروت منتشر شده است.

  • مرتضی رحیمی
۱۲
مهر

دانلود کتاب الشاطبیة مسمى به «حرز الأمانی ووجه التهانی فی القراءات السبع» تالیف ابو محمد قاسم بن فِیرُّه بن احمد الشاطبِی الرعینی(د 590)



برای دانلود کلیک بفرمایید.





دانلود کتاب الوافی فی شرح الشاطبیة فی القراءات السبع تالیف شیخ عبد الفتاح القاضى‏



برای دانلود کلیک بفرمایید.


  • مرتضی رحیمی
۱۲
مهر

کتاب الحجة للقرّاء السبعة تالیف ابو على الحسن بن عبد الغفار الفارسى‏



جلد 1 pdf.6.1Mb
جلد 2 pdf.6.5Mb
جلد 3 pdf.6.1Mb
جلد 4 pdf.6.1Mb
جلد 5 pdf.6.6Mb
جلد 6 pdf.6.0Mb
جلد 7 pdf.2.9Mb
تمامی مجلدات zip.41.7Mb

توضیحات:
 الحجة للقرّاء السبعة مؤلف: ابو على الحسن بن عبد الغفار الفارسى کتاب پیرامون یکى از مسائل مهم علوم قرآنى، یعنى موضوع قرائت قرآن و قرّاء سبعه، نوشته شده است مؤلف که یکى از دانشمندان علوم اسلامى و قرآن‏پژوهان قرن چهارم هجرى مى‏باشد، کتاب را پیرامون ادلّه قاریان هفت‏گانه براى قرائت آنها در انتخاب قرائت مورد نظرشان، تالیف نموده است. وى براى این منظور از ابتداى سوره حمد تا پایان قرآن، مواردى را که داراى اختلاف قرائت مى‏باشد متذکر و ادله هرکدام از قاریان را ذکر نموده است. پس از آن با استفاده از شعر و یا برخى از آیات توضیحاتى پیرامون اقوال ارائه مى‏نماید. از مجموعه مطالب کتاب بدست مى‏آید که اختلاف قرائت‏ها یا بازگشت به اختلاف در حرکت یک حرف مى‏کند مانند کلمه« نحسات» که اختلاف در سکون حرف« حاء» و یا کسره آن، شده است. و یا بازگشت به اختلاف در حرف( شکل کلمه) مى‏کند مانند کلمه« جعل» که برخى آنرا« جاعل» قرائت نموده‏اند. با توجه به ویژگیهاى کتاب و مطالبى که در آن وجود دارد، استفاده از آن براى کسانى که در بخش قرائت قرآن کریم تلاش مى‏نمایند بسیار مفید و قابل استفاده خواهد بود. از طرف دیگر با توجه به اینکه در بعضى از موارد اختلاف قاریان مربوط به اعراب در کلمات آیات مى‏باشد و مؤلف اینگونه موارد را از دیدگاههاى مختلف بررسى و تفاوت معناى آیات را طبق آنها ذکر نموده است، کتاب مى‏تواند در حل مشکلات اعرابى قرآن نیز مفید واقع گردد.
ویژگى‏ ها:
 1- در هرمساله که مطرح مى‏کند اقوال مختلفى را ذکر، آنگاه پس از بررسى اقوال، قول صحیح را متذکر مى‏شود. 2- براى بیان مطالب و ادله هرکدام از قاریان، از آیات قرآن استفاده نموده 3- استفاده از اشعار فراوان براى توضیح و بیان مطالب 4- در برخى موارد، مطالب را بصورت اشکال و جواب، توضیح مى‏دهند 5- پس از ذکر اقوال، واژه مورد بحث را از نظر لغت‏ شناسان معنى مى‏ نماید.
ساختار کتاب:
 کتاب از طرف مؤلف فصل‏ بندى نشده و مطالب مورد بحث به ترتیب از آغاز تا انجام قرآن ذکر شده است.
نسخه‏ شناسى‏
 کتاب 7 جلد، متن آن عربى که جلد اول آن 418 و جلد دوم 465 و جلد سوم 441 و جلد چهارم 449 و جلد پنجم 483 و جلد ششم 471 و جلد هفتم آن داراى 252 صفحه مى‏باشد و مشخصات آن به قرار زیر است: 1- نوع کاغذ: معمولى 2- چاپ: کامپیوترى 3- جلد: گالینگور 4- نوبت چاپ: اول 5- ناشر: انتشارات دار المأمون للتراث- دمشق- سوریه 6- تاریخ انتشار: جلد اول: سال 1413 هجرى قمرى جلد دوم: سال 1404 هجرى قمرى جلد سوم: سال 1407 هجرى قمرى جلد چهارم: سال 1411 هجرى قمرى جلد پنجم: سال 1413 هجرى قمرى جلد ششم: سال 1413 هجرى قمرى جلد هفتم: سال 1419 هجرى قمرى 7- داراى فهرست: 1- موضوعات کتاب 2- آیات( آیاتى که قرائتهاى هفت گانه درباره آنها وارد شده) 3- آیاتى که قرائتهاى متعارض دارد 4- احادیث نبوى 5- مثلها( امثال) 6- شواهد شعرى( ابیات شعرها) 7- اعلام و اشخاص 8- ترکیب‏ هاى نحوى( موجود در متن) 9- لغت‏هاى موجود در متن 10- منابع و مآخذ تذکر: 1- این کتاب توسط بدر الدین قهوجى و بشیر جویجاتى تحقیق شده است 2- جلد هفتم آن فهرست‏ ها مى ‏باشد که توسط عبد العزیز رباح تهیه شده است‏
منبع:
نرم افزار مشکات الانوار مرکز تحقیقاتی نور

  • مرتضی رحیمی
۱۲
مهر

مهارتهای واژه‌ گزینی در ترجمه قرآن


سید محمدرضا طباطبائی

هنر واژه‌گزینی یا معادل‌یابی، آن است که مترجم، موقعیت عبارت متن اصلی را با موقعیتی مشابه در زبان مقصد مقایسه کند و مضمون آن عبارت را بالقسط، اصطلاح یا تمثیلی متفاوت بازگوید، به طوری که حاصل، همان تأثیری را در خواننده ترجمه ایجاد کند که عبارت متن اصلی در خواننده متن اصلی ایجاد کرده است بیان دقیق‌تر مطلب آن است که هیچ واژه‌ای در هیچ زبانی معادل همانندی در زبان دیگر ندارد. به عبارت دیگر واژه‌ها همانند دسته کلیدی هستند که برخی از آنها به هیچ وجه در قفل نمی‌روند، پاره‌ای از آنها وارد قفل می‌شوند اما کاری از آنها ساخته نیست، اندکی از آنها هم را غالباً بیش از یک کلید نمی‌توانند باشند به راحتی درون قفل می‌لغزند و آن را می‌گشایند. مترجم متبحر باید واژه‌های دسته سوم را از میان هزاران واژه زبان مقصد برگزیند، و آنها را در برابر واژه زبان مبدأ قرار دهد. واژه گزینی اصول متعددی دارد که به اختصار پاره‌ای از آنها را بیان می‌کنیم: 

  • مرتضی رحیمی
۱۲
مهر

 کتاب الحجة فی القرائات السبع تالیف ابن خالویه


برای دانلود کلیک بفرمایید


توضیحات:

کتاب الحجة فی القراءات السبع از حسین بن احمد بن خالویه بن حمدان معروف به امام ابن خالویه [۱] پیرامون یکی از موضوعات علوم قرآن یعنی مساله قراءتهای مختلف نوشته شده است.

مؤلف که از دانشمندان اسلامی قرن چهارم هجری می‌باشد و دارای تالیفات متعددی است، [۲] در این کتاب بحث اختلاف قرائت‌ها را در آیات قرآنی مطرح نموده است وی از ابتدای قرآن آیاتی را که کلمات آنها توسط قاریان مشهور به صورت‌های مختلف قرائت شده است را متذکر، دلیل هر کدام از آنها را با استفاده از آیات دیگر و یا اشعاری از دیوان‌های مختلف اشعار عرب (که به عنوان شاهد ذکر می‌کند) بیان می‌نماید و این روش را در تمام سوره‌ها اجرا نموده است و از آنجا که هدف مؤلف بیان مطالب به صورت اختصار می‌باشد، از ذکر اقوال متعدد پرهیز نموده و فقط وجوه مربوط به قرائت را بیان نموده است. و چنانچه کلمه‌ای در یک آیه قبلا بحث شده است و در آیه دیگر مطرح شده و در آن اختلاف قرائت وجود دارد تذکر می‌دهند که قبلا بحث شده است (تا از تکرار جلوگیری نمایند). با توجه به مختصر بودن مطالب کتاب و بحث از تمام آیات که اختلاف قرائت دارند این کتاب می‌تواند منبع خوبی برای تدریس در بحث قرائت‌ها باشد.

ویژگی‌ها

۱- تمام سوره‌ها مورد بحث قرار گرفته‌اند. ۲- موارد تکراری بحث نشده و به آیات قبلی ارجاع داده شده است. ۳- مباحث به صورت خلاصه ولی گویا و روشن بیان شده است ۴- برای توضیح مطالب و ادله هر کدام از قرائت‌ها، از آیات قرآن و اشعار به عنوان شاهد، استفاده نموده است ۵- در بعضی از موارد که اختلاف مربوط به اعراب کلمات می‌باشد برای توضیح بیشتر برخی از قواعد نحوی را از دیدگاه بصریون و کوفیون بیان می‌کند. ۶- در برخی از موارد که کلمات از نظر معنی ابهام داشته باشند آن کلمه را معنا نموده است.

ساختار کتاب

از آنجا که مباحث کتاب پیرامون اختلاف قرائت‌های هفت گانه در مورد برخی از آیات و ادله هر کدام از قرائت‌ها، می‌باشد لذا نه از طرف مؤلف و نه از طرف محقق آن، مطالب کتاب فصل بندی نشده است. بنابر این کلیه مطالب درباره اختلاف قرائت هاست که از سوره حمد شروع شده و تا سوره ناس ادامه دارد.

نسخه شناسی

کتاب یک جلد، متن آن عربی و دارای ۴۱۶ صفحه می‌باشد که مشخصات آن به قرار زیر است: ۱- نوع کاغذ: اعلاء ۲- چاپ: کامپیوتری ۳- جلد: شومیز ۴- نوبت چاپ: اول ۵- تاریخ انتشار: سال ۱۴۲۱ ۶- ناشر: موسسة الرسالة للطباعة و النشر- بیروت، لبنان ۷- دارای فهرست: الف: مراجع و مصادر تحقیق ب: آیات قرآن ج: احادیث د: اشعار ه: اعلام و قبایل و: شهرها و اماکن تذکر: این کتاب توسط دکتر عبد العال سالم مکرم تحقیق و آیات و روایات در متن، آدرس دهی و به چاپ رسیده است. ۸- مولف: امام ابن خالویه ۹- محقق: عبد العال سالم مکرم ۱۰- کتاب: الحجة فی القراءات السبع.

پانویس

۱.الحجة فی القراءات السبع، امام ابن خالویه، ص۵.

۲. الحجة فی القراءات السبع، امام ابن خالویه، ص۵.

ضخیم

منبع

نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.

  • مرتضی رحیمی
۱۲
مهر

کتاب ارزشمند معجم القرائات تالیف دکتر عبداللطیف الخطیب


جلد 1 pdf.15.5Mb
جلد 2 pdf.15.1Mb
جلد 3 pdf.14.6Mb
جلد 4 pdf.16.2Mb
جلد 5 pdf.12.1Mb
جلد 6 pdf.15.3Mb
جلد 7 pdf.12.9Mb
جلد 8 pdf.11.3Mb
جلد 9 pdf.12.3Mb
جلد 10 pdf.14.1Mb
جلد 11 pdf.04.2Mb

ضمنا ایشان یک نشست تخصصی هم در این زمینه داشتند که ذیلا متنش رو براتون میگذارم اما متن عربیه و هر وقت تونستم ترجمش کنم ترجمه رو هم قرار میدم
  • مرتضی رحیمی
۰۷
مهر

ساختار هندسی سوره‏ های قرآن درآمدی بر تفسیر ساختاری قرآن


محمد خامه گر

یکی از دلایلی که موجب گشته تا قرآن در همه اعصار پاسخگوی نیازهای روزافزون انسان ها باشد و جایگاه حساس خود را در جامعه بشریت حفظ کند، قابلیت تفسیرپذیری بی نهایت آن است. قرآن را می توان هر روز جور دیگر دید و پس از هر بار سیراب شدن از چشمه زلال آن لذت تازه ای احساس کرد و با نگرش به آن از زاویه های نو نکات تازه تر و ناب تری کشف کرد. قرآن کتاب محکمی است که چینش و گزینش حروف، کلمات، عبارت ها، آهنگ و معانی آن توسط خداوند حکیم و آگاه انجام پذیرفته و در جای جای آن هزاران هزار نکته ناگفته نهفته است.

  • مرتضی رحیمی
۰۷
مهر

بررسی ترجمه آیات متشابه لفظی در هفت ترجمه فارسی قرآن کریم

 

نویسندگان:  عرب مرتضی, فرشچیان رضا*

 * دانشگاه شهید باهنر کرمان

 

چکیده: 

قرآن کریم کتابی است که واژگان آن برگزیده از سوی خداوند حکیم بوده و بی مانند برای مقام خویش اند. از دیگر سو، ترجمه قرآن مبتنی بر تفسیر بوده و تفسیر نیازمند به مباحث علوم قرآنی است،. از جمله مباحث مهم علوم قرآنی، بحث متشابهات لفظی است. با این نگاه، پژوهش پیش رو به بررسی دقت نظر هفت ترجمه فارسی آیتی، دهلوی، جمعی، فولادوند، مجتبوی، مشکینی و مکارم شیرازی در ترجمه آیات متشابه لفظی می پردازد. تلاش بر این است تا ترجمه های یاد شده در چند حوزه از اختلاف های موجود در آیات متشابه بررسی شوند، اختلاف در یک کلمه و تفاوت این آیه ها در زیادت و ترکیب از جمله آنها است، دقت مترجمان در یکسان نویسی در ترجمه آیات متشابه، نیز مورد بررسی قرار گرفته است، این پژوهش نشان می دهد که در بیشتر این ترجمه ها توجه کافی به ترجمه آیه های متشابه نشده است و ترجمه جمعی قرآن کریم اثر محمدعلی رضایی اصفهانی و همکاران ایشان، در ترجمه آیات متشابه موفق تر از ترجمه های دیگر است.

  • مرتضی رحیمی
۰۷
مهر

نقد ترجمه های فارسی آیه 110 سوره یوسف


نویسندگان

1محمد رضا ستوده نیا ؛ 2فاطمه طائبی اصفهانی

1مرتبه علمی نویسنده

2مرتبه علمی نویسنده

چکیده

این مقاله به بررسی ترجمه های فارسی آیه «حَتَّی إِذَا اسْتَیْأَسَ الرُّسُلُ وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ قَدْ کُذِبُوا جاءَهُمْ نَصْرُنا فَنُجِّیَ مَنْ نَشاءُ» (یوسف،110) می پردازد. بیش از 40 ترجمه فارسی و تفسیر مورد بررسی قرار گرفته و چهار دسته ترجمه از آنها به دست آمده است. سپس با استفاده از قراین، شواهد و دلایل کلامی، روایی و اختلاف قراءات، ضعف ترجمه دسته سوم مبنی بر «گمان انبیاء بر اینکه خداوند خلف وعده خواهد کرد» تبیین شده است. همچنین در بررسی ترجمه ها به این نتیجه دست یافتیم که اختلاف در قرائت واژه «کُذِبُوا» سبب اختلاف ترجمه های فارسی آیه شده است. مطالعات نشان می دهد که نه تنها ترجمه دسته سوم، سازگار با هیچیک از وجوه قراءات نیست بلکه با اعتقاد به عصمت انبیاء الهی نیز مخالف است. در این مقاله ضمن نقد متن و سند شواهد روایی موید ترجمه های دسته سوم، ترجمه هایی که به نظر راجح اند معرفی می شوند.

  • مرتضی رحیمی
۰۷
مهر

پژوهشى در انواع ترجمه قرآن کریم


جواهری، محمد حسن

چکیده: این مقاله به بررسی انواع ترجمه قرآن می پردازد. نویسنده نخست دیدگاه های مختلف راجع به روش های ترجمه را مطرح کرده است. سپس به نقد آنها پرداخته و کاستی های تقسیم بندی روشها را بر شمرده است. آنگاه خود به دسته بندی جدیدی دست یازیده است که عبارت است از: ۱- ترجمه لغوی یا لفظ به لفظ ۲- ترجمه تحت اللفظی ۳- ترجمه وفادار یا امین ۴- ترجمه معنایی ۵- ترجمه آزاد ۶- ترجمه تفسیری در ادامه مقاله نویسنده به توضیح هر یک از روشها و تفاوت آنها با یکدیگر پرداخته و در ضمن نتیجه گیری از مباحث مطرح شده به داوری و گزینش روش مطلوب می نشیند. کلید واژه‏ها: ترجمه قرآن، انواع ترجمه، روشهای ترجمه، ترجمه لغوی، ترجمه تحت اللفظی، ترجمه امین، ترجمه معنایی، ترجمه آزاد، ترجمه تفسیری.

  • مرتضی رحیمی