چیستی و معنای آیه

چیستی و معنای آیه

💠 در لغت:

✅ ا ی ی: به معنی آهنگ کسی یا چیزی را داشتن.

✅ ا و ی: به معنی به چیزی توجه کردن و حرکت به سوی جایگاه اعم از مادی و معنوی به نیت آرامش و استراحت. واژه مأوی به معنی پناهگاه از همین ریشه است.

♦️ به گفته علمای لغت معنی اصلی آیه در لغت، علامت و نشانه است و برخی همچون راغب اصفهانی علامت و نشانه واضح و آشکار را آیه نام گذاری کرده است. 

💠 واژه آیه در استعمال قرآن کریم و متون عربی:

1⃣ معجزه: وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسى‏ تِسْعَ آیاتٍ بَیِّنات... (الاسراء 101)

2⃣ علامت، نشانه:  وَ قالَ لَهُمْ نَبِیُّهُمْ إِنَّ آیَةَ مُلْکِهِ أَنْ یَأْتِیَکُمُ التَّابُوتُ فیهِ سَکینَةٌ مِنْ رَبِّکُم... (البقرة 248)

3⃣ عبرت: ... إِنَّ فی‏ ذلِکَ لَآیَةً لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ. (البقرة 248)  (ای عبرة لمن یعتبر.)

4⃣ برهان و دلیل: وَ مِنْ آیاتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْض... (روم 22، شوری 29)

4⃣ جمله و جماعت: خَرَجَ القَومَ بِآیَتِهِم. (ای بجماعتهم.) (مکاتیب الرسول صلى الله علیه و آله و سلم، ج‏3، ص: 102)

💠 آیه در اصطلاح علوم قرآنی:

 🔅زرقانی صاحب مناهل العرفان فی علوم القرآن: طائفة ذات مطلع و مقطع مندرج فی سورة من القرآن.(دسته ای از کلمات که دارای ابتدا و پایانی است و در سوره ای از قرآن جا گرفته اند.)

💠اختلاف نظر بر سر تعداد آیات قرآن کریم:

📚 شماره کوفی منسوب به حضرت علی (علیه السلام)  (6236)

📚 عدد مدنی منسوب به یحیی ابن حارث الذماری شامی و عبد اله ابن عامر ( 6226

📚 عدد مکی منسوب به عبد الله ا بن کثیر 6220

📚 عدد بصری از قتاده 6219

📚 ابن مسعود 6218

📚 عدد مدنی که کوفیین آن را مرسلا از مدینه نقل می کند و نافع به این معتقد بوده 6217

📚 ابن عباس  و ابن سیرین 6216

📚 عدد مدنی اخیر منسوب به ابو جعفر  ابن زید ابن القعقاع از قاریان دهگانه 6214

📚 حمید اعرج 6212

📚 صاحب تبیان از قول ابی جعفر مدنی؛ ابن الندیم از ابی ابن کعب نقل می کنند 6210

📚 عدد بصری که منسوب به عاصم ابن العجاج الجحدری 6205

📚 ابن الندیم و عطاء ابن یسار 6170 که تنها قولی است که کمتر از 6200 نقل شده.

♦️ اختلافات در تعداد آیات در یک سوره است نه محدوده هر سوره. علت این اختلاف به جهت آنست که گاه رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در پایان آیات وقف می کردند گاه نیز به جهت اتصال معنایی میان آیات وقف نمی کردند این امر موجب اشتباه شد.

🌼 طولانی ترین آیه: آیه دَین(البقرة 282)

🌼 کوتاه ترین آیه با احتساب حروف مقطعه: طه

🌼  کوتاه ترین آیه بدون احتساب حروف مقطعه، بصورت یک کلمه: مدهامتان (الرحمن 64)