بررسی نزول قرآن کریم

نزول قرآن

💠در لغت:

✅ واردشدن درجایی(متعدی: انزال: قراردادن چیزی درجایی): وَ قُلْ رَبِّ أَنْزِلْنی‏ مُنْزَلاً مُبارَکاً وَ أَنْتَ خَیْرُ الْمُنْزِلین. (المؤمنون: 29)

✅ سراشیب شدن چیزی ازبالا به پایین یا فرود ازجای عالی به دانی و زمانی (باب افعال(انزل یُنزِلُ اِنزال): فرود آمدن.): وَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماء...(البقرة: 22)

♦️معانی دیگر انزال در قرآن:

🔹مهیا کردن، آماده گردانیدن: ...وَ أَنْزَلْنَا الْحَدیدَ فیهِ بَأْسٌ شَدید...(الحدید: 25)

🔹آفریدن و خلق کردن: ... وَ أَنْزَلَ لَکُمْ مِنَ الْأَنْعامِ ثَمانِیَةَ أَزْواج...(زمر:6)

💠 در اصطلاح:

✅نزول و تنزیل قرآن از مبدأ ربوبی به معنی نزول معنوی است، یعنی از مقام بالا و مقام رب (خدا) به مقام پائین (رسول اکرم) و سپس به مرتبه پائین‌تر یعنی مردم، ابلاغ شده است. این نزول نه تنها موجب کسر مقام قرآن نشد بلکه موجب ارتقای پیامبر اکرم نیز شد.

💠 انواع نزول:

1⃣ تدریجی یا نجومی: یعنی قرآن در طول دوران رسالت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بصورت تدریجی و آیه به آیه نازل شد.

2⃣ دفعی: یعنی به یکباره قرآن بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نازل شد.

💠 نزول تدریجی:

آنچه مسلم است قرآن کریم دارای نزول تدریجی و آن هم طی دوران رسالت رسول مکرم اسلام صلی الله علیه و آله بوده است و همه ی مسلمانان آنرا قبول دارند.

♦️ آیات دال بر نزول تدریجی

 🌼 و قُرْآناً فَرَقْناهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلى‏ مُکْثٍ وَ نَزَّلْناهُ تَنْزیلا(الإسراء: 106) -مراد از فرقناه  بخش بخش کردن قرآن است که نتیجه آن نزول تدریجی است-

🌼و قالَ الَّذینَ کَفَرُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَیْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً واحِدَةً کَذلِکَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَکَ وَ رَتَّلْناهُ تَرْتیلا(الفرقان: 32)

💠 حکمت نزول تدریجی قرآن

✅ پایدار ساختن رسول مکرم اسلام صلی الله علیه و آله

کَذلِکَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَک(الفرقان: 32) ترجمه:  این‏گونه [قرآن را به تدریج نازل مى‏کنیم‏] تا قلب تو را به آن استوار سازیم.

✅ حفظ وفراگیری قرآن

 وَ قُرْآناً فَرَقْناهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلى‏ مُکْثٍ(الاسراء: 106)

✅ مقتضیات نزول قرآن کریم(یعنی برخی آیات در جواب سوال یا در پی اتفاقی نازل می شد.)

✅ ارشاد مردم به مصدر و منشا قران کریم

💠 نزول دفعی: در اینکه آیا قرآن کریم (علاوه بر نزول تدریجی) بصورت دفعة واحدة هم بر پیامبر نازل شده باشد میان عالمان و دانشمندان اختلاف است برخی آنرا پذیرفته اند(به اشکال مختلف) و برخی آنرا رد می کنند.

💠 آیات دال بر نزول دفعی:

🌼 إنَّا أَنْزَلْناهُ فی‏ لَیْلَةِ الْقَدْر(القدر:1)

🌼 إنَّا أَنْزَلْناهُ فی‏ لَیْلَةٍ مُبارَکَة...(الدخان:3)

🌼 شهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآن‏...(البقرة: 185)

🌼 و ما أَنْزَلْنا عَلى‏ عَبْدِنا یَوْمَ الْفُرْقانِ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعانِ ...(الانفال: 41) -مراد از روزی می باشد که دو سپاه درجنگ بدر با هم روبه رو شدند-

💠 اقوال ارائه شده در خصوص نزول دفعی:

1⃣ مراد از انزال درشب قدر، انزال قرآن از لوح محفوظ به آسمان دنیا می باشد و سپس جبرئیل امین طی دوران رسالت رسول خدا به صورت تدریجی از آسمان دنیا به صورت 5 تا 10 آیه یا کمتر یا بیشتر بر رسول خدا آیات را نازل میکرده است:

✅ خبر1: قال الصادق علیه السلام: أُنْزِلَ الْقُرْآنُ جُمْلَةً وَاحِدَةً فِی شَهْرِ رَمَضَانَ إِلَى بَیْتِ الْمَعْمُورِ(یعنی: خانه آباد، مکانی معنوی، مکانیست موازی با خانه کعبه به سمت بالاکه فرشتگان درحال طواف می باشند.) ثُمَّ أُنْزِلَ مِنَ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ فِی مُدَّةِ عِشْرِینَ سَنَةً.(امالی صدوق، ص62)

✅ خبر2:  ابن عباس: أنزل القرآن فی لیلة القدر جملة واحدة إلى سماء الدنیا، و کان بمواقع النجوم‏(الاتقان سیوطی،ج1، ص156)

2⃣ در شب قدر هر سال، آن مقدار آیاتی که قرار بود درطول سال بر پیامبراکرم صلی الله علیه و آله نازل شود از لوح محفوظ به آسمان دنیا می آمد و سپس به صورت تدریجی برحضرت نازل می شده است.

3⃣ مراد از انزال درلیله القدر آغاز وحی و شروع نزول قرآن کریم بوده است. موافقان: زمخشری در الکشاف، بیضاوی، شیخ محمد عبده در المنار،  شیخ مفید، سید مرتضى و ابن شهر آشوب.

4⃣ مراد از نزول قرآن در شب قدر، نزول روح قرآن (مفاهیم و حقایق و مقام احکام) و اهداف کلی که قرآن کریم به آن توجه دارد آن هم به رسول خدا صلی الله علیه و آله می باشد. زنجانی در تاریخ القرآن و علامه طباطبایی.

5⃣ مراد نزول دفعی است آن هم یکباره برسول خدا صلی الله علیه و آله.

♦️ دلیل: وَ لا تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ یُقْضى‏ إِلَیْکَ وَحْیُه...(طه:114) ترجمه:  و در [خواندن‏] قرآن پیش از آنکه وحى آن بر تو انجام پذیرد.

♦️ و آیه: لا تُحَرِّکْ بِهِ لِسانَکَ لِتَعْجَلَ بِه (القیامة : 16)ترجمه: زبانت را بخاطر عجله براى خواندن آن [قرآن‏] حرکت مده.

🔹گاه رسول خدا پیش از آنکه وحی برحضرت تمام بشود از آنجا که آیات را میدانستد در خواندن عجله میکردند، این عجله دال بر آگاهی حضرت است.

💠 حکمت نزول دفعی:

1⃣ بزرگداشت قرآن کریم که از طریق نزول دفعی به ساکنان آسمانهای هفتگانه اعلام میشود که این آخرین کتاب آسمانی است که به جامعه انسانیت ارائه میشود.(تفخیم مُنزَل)

2⃣ تا بیان شود رسول خدا درمقام مقایسه بادیگر پیامبران منزلت والایی دارد.(تفخیم منزل علیه)

3⃣ تا به ساکنان آسمان ها اعلام شود که امت رسول خدا بهترین امت ها که برآنها کتاب نازل شده است.(تفخیم مُنزل الیهم)

لینک منبع در تلگرام:

https://t.me/quranied/117