التیسیر فی قرائات السبع تالیف ابو عمرو عثمان بن سعید الدانی
برای دانلود کلیک بفرمایید.
توضیحات:
« التیسیر فی القرائات السبع» نوشته ابو عمرو عثمان بن سعید الدانی و به زبان عربى است. وى در سال 371 قمرى در« دانیة» چشم به جهان گشود. پس از سفرهایى چند به شهرهاى گوناگون چون قیروان، مصر، اندلس و...
سرانجام در سال 417 قمرى به دانیه بازگشت و تا سال 444 هجرى قمرى، سال وفاتش، در آنجا اقامت گزید. ابو عمرو از ائمه علم قرائت قرآن و طرق و روایات و تفسیر و معانى و اعراب قرآن کریم بود و در زمان خود وى و بعد از او برایش نظیرى نمىتوان یافت. وى قرائت را از ابو القاسم خلف بن ابراهیم بن خاقان مصرى خاقانى متوفاى 402 هجرى قمرى، ابو القاسم عبد العزیز بن جعفر ابن خواستى الفارسى ثم البغدادى متوفاى 412 هجرى قمرى، ابو الفتح فارس بن احمد بن موسى الحمصى متوفاى 401 هجرى قمرى و... فراگرفت. همچنین فرش الحروف را از کسانى چون احمد بن محمد بن عمر بن محمد بن محفوظ المصرى الجیزى، متوفاى 399 هجرى قمرى، محمد بن عبد الواحد البغدادى و غیره روایت مىکند. قرّاء زیادى چون ابو داود سلیمان بن نجاح أموى، متوفاى 496 هجرى قمرى؛ ابو عبد اللّه محمد بن ابراهیم بن الیاس اللخمى، معروف به ابن شعیب و غیره علم قرائت را از محضر وى فراگرفتند. برخى آثار علمى ابو عمرو الدانى عبارتند از: جامع البیان فی القرائات السبع، ایجاز البیان فی قرائة ورش، المقنع فی معرفة رسم مصاحف الامصار و همچنین« التیسیر فی القرائات السبع» که کتاب حاضر است. حقیقتا این کتاب از صحیحترین آثار نگاشته در علم قرائات و ضبط آن به شمار مىرود. کتاب حاضر به دو قسمت تقسیم مىشود: در بخش اول کتاب به یادکرد نام قراء سبعه، راویان، أنساب، زادگاه، کنیهها و تاریخ وفات آنها، ذکر سندى که منتهى به قرائت هریک از این قرّاء مىشود و نیز اختلاف دیدگاههاى هریک قرّاء پرداخته شده است. در بخش دوم به« فرش الحروف» و اختلاف قراء در این زمینه پرداخته شده و« فرش الحروف» سور قرآن از سوره بقره تا آخر قرآن مورد بررسى قرار گرفته است.
ساختار کتاب
کتاب مشتمل بر مقدمهاى از ناشر، که در آن به معرفى نویسنده، آثار و معرفى نسخ خطى این اثر پرداخته شده، مقدمهاى از مؤلف و دو بخش اصلى مىباشد. بخش اول به بررسى اختلاف مذاهب قراء پرداخته و ابو ابى نظیر: باب ذکر اسماء القرّاء و الناقلین عنهم و...، باب ذکر الرجال، باب ذکر الإسناد الذى...، باب ذکر الاستعاذه، باب ذکر التسمیة، باب سورة البقرة، باب ذکر هاء الکنایة و غیره را دربرمىگیرد. بخش دوم به« فرش الحروف» سور پرداخته و« باب التکبیر» را نیز دربرمىگیرد. در پایان هم فهرست مطالب کتاب آمده است.
نسخه شناسى
کتاب نوشته ابو عمرو عثمان بن سعید الدانى است. این نسخه توسط أوتویرتزل تصحیح شده و در قطع وزیرى با جلد گالینگور در 190 صفحه براى بار دوم در سال 1426 ه- 2005 م از سوى« دار الکتب العلمیة» بیروت منتشر شده است.
